Mountainbiken op de Mont Ventoux

De Mont Ventoux, er is geen berg in Europa waar meer over wordt gesproken dan deze. De Mont Ventoux is dé berg in het departement Vaucluse in het zuiden van Frankrijk. Deze top in het Massif des Cèdres is de enige van deze hoogte (bijna 2000 m) in de streek de Provence en hij wordt daarom ook wel de Reus van de Provence genoemd.

De naam 'Mont Ventoux' is afgeleid van het Occitaanse woord vent dat wind betekent en zou zijn opgedragen aan Vintour, de Keltische (Liguurse) God van de wind. De top van de Mont Ventoux ligt op 1912 meter hoogte en is aan de voet 15 kilometer breed en 25 kilometer lang. Het hoogteverschil tussen Bédoin en de top van de Mont-Ventoux is 1610 meter. De Mont Ventoux is met name bekend geworden door zijn beklimming in de Ronde van Frankrijk. Ook staat de Mont Ventoux bekend om zijn kale 'maanlandschap' waardoor deze in Nederland ook wel de Kale Berg wordt genoemd. Het maanlandschap van de Mont Ventoux bestaat uit Provençaalse kalksteen wat door eeuwenlange vrieskou werd gespleten. De hele top van de berg ligt bezaaid met deze kalksteen, waardoor je het beeld van een maanlandschap krijgt. Waar de top van de Mont Ventoux voorheen in bezit was van het Franse leger, staat er nu nog altijd een meteorologisch observatorium (buiten gebruik) met radio- en tv-antennes en luchtvaart- en militaire radars.

De Mont Ventoux heeft een enorme aantrekkingskracht op wielrenners. Op alle campings in de wijde omtrek is de Mont Ventoux dan ook steevast hét gespreksonderwerp. Nu is de Mont Ventoux via de weg bedwingen al een aardige opgave, maar wat te denken om dit onverhard te doen met de MTB? Naast de drie verharde wegen, zijn er diverse onverharde wegen die ook naar de top van deze kale berg gaan. Deze onverharde paden worden 'routes forestières' genoemd. Hier dus niks geen asfalt, maar veel gravel en keien waardoor de moeilijkheidsgraad alleen maar toeneemt. Voor wie er overigens waarde aan hecht, zijn er bepaalde "titels" te behalen. Afhankelijk van het aantal onverharde beklimmingen op 1 dag mag je jezelf dan Forestier (2x) of Grandonneur (3x) noemen. Wil je dit, dan moet je je vooraf inschrijven bij De Kale Berg. Dan krijg je een stempelkaart, het reglement én detailkaarten van de routes allemaal toegestuurd. De stempelkaart laat je vervolgens stempelen in de drie dorpen én op de top. Na afloop van je MTB avontuur stuur je de ingevulde stempelkaart terug en tevens mail je een verslag en foto's als bewijs. Wanneer je dit er allemaal voor over hebt, is je felbegeerde titel binnen. 

Over de Mont Ventoux is inmiddels een film gemaakt en zijn diverse boeken geschreven. Het meest bekendste boek is toch wel "de Kale Berg". Wat veel van deze boeken allemaal gemeen hebben, is dat het volledig gericht is op het wielrennen waar alles tot in de allerkleinste details wordt besproken. Over het MTBen over de onverharde wegen op de Mont Ventoux is vreemd genoeg maar zeer beperkte informatie te vinden. Je merkt dat veel mensen vragen hebben maar er dat maar weinig mensen zijn die antwoorden hebben. Tijd voor wat verduidelijking dus. In mijn zoektocht naar Mountainbike routes, heb ik diverse onverharde Mountainbike routes naar de top van de Mont Ventoux gevonden. Een aantal van deze routes hebben een naam gekregen. Over de namen van de Mountainbike routes is nogal de nodige onduidelijkheid. Opvallend vind ik met name, dat bijna niemand de namen van al deze Mountainbike routes kent. Verwacht dan dus ook geen naambordjes van deze routes op de Mont Ventoux. Het gebruik van een GPS voor deze Mountainbike routes is hier dan ook noodzakelijk.

Van alle Mountainbike routes, zijn de namen van de routes forestières "Thérèse Roumanille" en "Jean des Baumes", bedacht door het NBG De Kale Berg. Van alle Mountainbike routes naar de top van de Mont Ventoux, zijn twee Mountainbike routes onder de MTBers vrij bekend. De eerste is een van de Mountainbike routes vanuit Bedoin (Route Joseph Eymard) en de 2e is de MTB-route vanuit Malaucène (Route Thérèse Roumanille). De MTB-route "Route Joseph Eymard" heb ik in 2015 gereden en in 2019 heb ik een nieuwe en onbekende route vanuit Flassan via de zuidkant naar de top van de Mont Ventoux gereden. Alle details van deze zware maar zeer mooie beklimming vind je hier en ook als link onderaan dit artikel. 

Onverhard naar de top van de Ventoux (update sept 2019)
Dit stukje belangrijke informatie geeft duidelijkheid over wat nu wel en niet mag qua Mountainbiken op de top van de Mont Ventoux. Allereerst: Op de Mont Ventoux zijn 2 grote natuurreservaten die erg belangrijk zijn. Namelijk https://inpn.mnhn.fr/espace/protege/FR2400214 en https://inpn.mnhn.fr/espace/protege/FR3800154

Het natuurreservaat wat in de 2e link staat, beslaat een heel groot gebied op de Mont Ventoux maar is voor ons als Mountainbiker qua regels veel minder interessant. Wanneer je dat document doorleest dan staan er wel allerlei verboden in, maar alleen bij artikel 3 geeft men duidelijk aan dat dit alleen voor gemotoriseerd verkeer is. Niet voor ons van toepassing dus. Veel belangrijker is het biologisch reservaat wat in het artikel van de 1e link wordt genoemd. In dit biologisch reservaat is het namelijk verboden om het gebied in welke vorm dan ook, te betreden. Dit biologisch reservaat loopt aan de noord-oost kant van de Mont Ventoux, echt strak naast de GR4 wandelroute. Deze GR4 wandelroute loopt over de gehele top en dwars door het maanlandschap van de Mont Ventoux. De noord-oost kant van de Mont Ventoux is echter een deel waar je (als MTB-er) ook totaal niet kunt komen. Gezien de ligging van dit biologisch reservaat en de nieuwe regelgeving voor het betreden van de top van de Mont Ventoux, blijkt dat fietsen door maanlandschap via de GR4 dus wel degelijk mag. En dat geeft mogelijkheden!

De afgelopen jaren blijkt er dus het nodige te zijn gewijzigd. De top van de Mont Ventoux is en blijft een biologisch reservaat, maar er mag dus inmiddels iets meer! In 2019 heb ik uitvoerig onderzoek gedaan naar wat nu wel en niet mag. Ik heb hiervoor o.a. contact gehad met de lokale VVV's en het "SMAEMV", de partij die o.a. de Mountainbike routes op en rond de Mont Ventoux bepalen etc.. De MTB kaart die zij recent hebben uitgeven laat een nieuwe MTB-route zien die over de GR4 van de Mont Ventoux loopt. Deze aangegeven MTB-route 5 is dus het enige pad waarover je volledig onverhard naar de top van de Mont Ventoux kunt en mag. Alle overige onverharde paden die je elders naar de top van de Mont Ventoux ook maar tegenkomt, zijn verboden gebied. Hiervoor zie je onder andere bij Chalet Reynard bij de diverse onverharde paden naar boven, verbodsbordjes voor Mountainbikers hangen. Houd je hier dus gewoon aan. En ja, er wordt gecontroleerd!

MTB-route 5 staat gemarkeerd om af te dalen vanaf de top van de Mont Ventoux. Omhoog klimmen via deze route zou volgens mijn contactpersoon bij het 'SMAEMV' niet mogelijk zijn; veel te technisch en te zwaar etc., maar verboden is het niet. De door mij in 2019 gereden route vanuit Flassan, bewijst echter dat het wel degelijk mogelijk is om via de GR4 helemaal naar de top te fietsen! Er is echter wel een 'maar' aan dit verhaal. Deze beklimming kan alleen als je komt vanuit de richting van "pas de la frache". Voor de MTB-route vanuit Malaucene ("Thérèse Roumanille") geldt, dat je het laatste stuk uitsluitend over de weg naar boven kunt. Er is daar geen mogelijkheid om geheel onverhard naar de top te klimmen. Voor de MTB-route vanuit Bedoin ("Joseph Eymard") geldt, dat je eerst over de weg naar Chalet Reynard moet rijden. Vanaf daar heb je twee keuzes. Of je kiest er voor om MTB-route 3 door de bossen te volgen of je fietst een langer stuk over de weg. Beide opties komen overigens uit bij hetzelfde punt, namelijk het kunstwerk 'le cerf du Mont Ventoux'. Dit kunstwerk is het prachtige, roestige, metalen hert,wat je tegenkomt als je via Sault de beklimming over de weg doet. Vanaf dit kunstwerk volg je dan het onverharde pad middels de wandelbordjes richting de top van de Mont Ventoux. En ja, MTB-route 5 komt inderdaad naast Chalet Reynard uit als je hem vanaf de top van de Mont Ventoux naar beneden afdaalt, maar daar omhoog klimmen mag dus niet!

Het weer op de Mont Ventoux
Houd goed rekening met het weer. Van ongeveer November t/m April zijn de Mountainbike routes niet of slecht begaanbaar vanwege het winterweer. Via de VVV (Offices de Tourisme) kun je gewaar worden of de Mountainbike routes begaanbaar zijn of niet. In de zomermaanden (Juli - Augustus) kan het er zeer warm worden. Vroeg starten is dan ook zeer verstandig, net als veel drinken onderweg. Starten tussen 7 en 8 uur in de ochtend is een prima tijdstip. Vanwege de ligging van de Mountainbike routes op de Mont Ventoux fiets je in de ochtenduren niet direct in de volle zon. Omhoog klimmen op een bewolkte dag kan natuurlijk ook, maar let dan wel op, of de top niet in de wolken hangt. De kans op slecht weer (wind en koud) is dan aanzienlijk groot. Ook het uitzicht onderweg is dan veel minder. Verder kan wind ook een vervelende spelbreker zijn op de Mont Ventoux. Met name de bekende Mistral wind (vrij koude en droge wind) kan zorgen voor windstoten en plotselinge temperatuurdalingen. Het kan boven op de Mont Ventoux zo hard waaien, dat je met fiets en al omver wordt gegooid. Deze beruchte Mistral zal je met name merken wanneer je het maanlandschap betreed.

Een ander belangrijk punt over het weer kwam ik in 2019 via de VVV in Villes-sur-Auzon gewaar. Het blijkt, dat de bossen op de Mont Ventoux ten tijden van extreme droogte, hitte en een stevige Mistral wind, tot verboden gebied kunnen worden verklaard. Het onduidelijke aan dit verbod is, dat dit nergens rond de Mont Ventoux wordt aangegeven. Je kunt hier uitsluitend achter komen via affiches / aankondigingen die bij de VVV in de dorpjes rond de Mont Ventoux worden opgehangen. Het probleem hierbij is wel, dat deze aankondigingen er niet om 7 uur in de ochtend er al hangen. Een tijdstip waarop ik vanwege de hitte al wel op de fiets zit. Het is mij verder ook niet heel duidelijk geworden wie dit verbod nu afgeeft, mogelijk dat dit het SMAEMV is, maar het kan ook de gemeente zijn. De dame van de VVV wist mij nog wel te vertellen, dat het tot verboden gebied verklaren van de bossen een zeldzaam iets is. Ze had dit nog maar enkele keren in haar leven meegemaakt. Maar je raad het al, juist in de week dat ik de beklimming van de Mont Ventoux deed, was dit verbod van kracht.

Hoe hoog is de Mont Ventoux?
Er is al jarenlang een discussie gaande over de daadwerkelijke hoogte van de Mont Ventoux. Hoogtes van 1909m t/m 1912m zijn in de loop der tijd opgedoken. Het wordt er allemaal niet duidelijker op, wanneer er in Bedoin ook nog eens een andere hoogte staat vermeld dan boven op de Mont Ventoux zelf. Tijdens mijn beklimming in 2015 stond op het bord boven bij de Ventoux een hoogte van 1911m en in 2019 was dit opeens 1909m. En ik weet zeker dat een berg niet zoveel krimpt. Ik vind al die getallen prachtig maar houd het gewoon op 1911m, iets wat ook op het kilometerpaaltje staat boven op de Mont Ventoux. En geloof me, die paaltjes schilderen ze echt niet steeds opnieuw. Maar het bijzondere aan de hoogte is, dat je als fietser helemaal niet op 1911m komt! Mijn Garmin GPS had ik in Bedoin gekalibreerd en gaf keurig 320m aan. Eenmaal boven bij het beroemde Mont Ventoux bord, voor bij de winkeltjes, gaf mijn Garmin GPS slechts 1896m aan. Dat was natuurlijk vreemd en ik ben gaan uitzoeken hoe dit nu zit. Eigenlijk is het heel simpel. Als fietser kom je op de Mont Ventoux inderdaad uit op 1896m. De weg loopt voor de winkeltjes langs en gaat niet helemaal naar de échte top. Want, de 1911m is namelijk het allerhoogste puntje van de berg zelf (achter boven de winkeltjes) en daar kom je dus niet met / op de fiets. 

De diverse alternatieve Mountainbike routes
Er zijn meerdere Mountainbike routes op de flanken van de Mont Ventoux. Let op: alleen mijn route vanuit Flassan gaat echt volledig onverhard naar de top! De hieronder genoemde Mountainbike routes zijn niet aangegeven met bordjes o.i.d. Een GPS is de enige mogelijkheid om het pad te vinden / volgen. Wat de staat van deze onverharde paden is, duf ik niet te zeggen. De MTB-ers die ik heb gesproken geven ook aan dat niet alle Mountainbike routes nog volop befietst worden. De keuze is dus aan jezelf. Hieronder vind je dus een beknopt overzicht van de diverse andere Mountainbike routes naar de top van de Mont Ventoux, die ik in mijn vooronderzoek heb gevonden. Bij elke route vind je een link naar de website met een GPS bestand / kaart. Van de MTB-route "Route Joseph Eymard" heb ik een speciaal artikel gemaakt. Deze route heb ik namelijk zelf gereden.

Deze alternatieve MTB-route (28,44 kilometer en 1757 hoogtemeters) gaat vanuit Bedoin naar het dorpje Flassan. Vanaf hier gaat de onverharde weg hier volledig rechts van de D974 door de bossen de Ventoux op. De klim komt uiteindelijk uit op de D164, de klim vanuit Sault. Opvallend aan deze route is, dat voor Chalet Reynard, de route langs de skipistes omhoog gaat en via de wandelwegen verder naar de top van de Mont Ventoux. Tot aan Chalet Reynard, mag je met de MTB komen, maar het laatste deel via de wandelwegen GR9 en GR4 naast de skipistes omhoog, dat mag niet meer.
Website: http://tinyurl.com/pg43u8r 

Deze MTB-route (50 kilometer in totaal en 1600 hoogtemeters) slingert zich wat om de D974 heen en is een mengeling van verhard en onverhard. Je gaat eerst van Bedoin naar St Estève en dan deels via de doorgaande weg en deels door de bossen omhoog. Uiteindelijk kom je hier ook uit bij Plaine des Hermitants net na Chalet Reynard en pak je de laatste kilometers naar de top de doorgaande weg. De weg terug is via "Route Joseph Eymard".  Op de website staat een kaart waarop de klim naar boven de gemarkeerde route aan de rechterkant is. 
Website: http://tinyurl.com/oojsncf 

MTB-route Jean des Baumes / Route des Cédres
Wanneer ik beide routes vergelijk, kom ik steeds weer tot dezelfde conclusie: deze routes zijn identiek aan elkaar. Deze MTB-route (25,6 kilometer en 1600 hoogtemeters) start op de D974 en na een 2,5km duik je links van de weg de bossen in. Je kruist uiteindelijk de Route Joseph Eymard / Route de Chamois en klimt om de Ventoux heen naar de D974 vanuit Malaucène. Ook hier geldt weer, dat het laatste stuk naar de top via de doorgaande weg gaat.
Website: http://tinyurl.com/oxkodww

Dan zijn er ook nog Mountainbike routes (38,33 kilometer en 1720 hoogtemeters) die via dezelfde onverharde weg omhoog gaan als die ik heb gereden, maar via een ander onverhard pad weer afdalen. De afdaling van deze route gaat direct vanaf de Mont Ventoux de rotsen downhill naar beneden. Dit onverharde pad gaat naar beneden via een GR wandelroute. Ik heb deze wandelbordjes onderweg zien staan en verzeker je, dat wordt een zeer pittige afdaling. Omhoog via deze weg gaat niet lukken.
Website: http://tinyurl.com/qe7wrep

MTB-route Route Thérèse Roumanille
Vanuit Malaucène loopt de, overigens enige, MTB-route Thérèse Roumanille (26,58 kilometer en 1747 hoogtemeters) naar de top van de Mont Ventoux. Een route die met name in het begin enkele zeer slecht begaanbare stukken onverharde weg kent. Hierdoor ontkom je er niet aan om diverse plekken van de MTB af te stappen en te gaan lopen. Deze klim wordt ook als zwaarder ervaren dan de MTB-route van Joseph Eymard.
Website: http://tinyurl.com/oodxf9s

Het beklimmen van de Mont Ventoux op de MTB is zwaar, maar wel goed te doen. In tegensteling tot de zeer drukke doorgaande weg, waar echt Jan en alleman de top proberen te bereiken, zijn de onverharde wegen omhoog compleet verlaten. Op een eventuele wandelaar na en heel, heel soms een collega MTBer, kom je er niemand tegen. Diegene die voor de onverharde paden kiezen, nemen dit dan ook serieus. Beklim deze Mountainbike routes dan ook alleen als je echt voldoende MTB ervaring in het buitenland hebt opgedaan. Het is absoluut geen sinecure! Zorg dat je goed voorbereid op pad gaat. Neem extra water, en eten mee en zorg voor gereedschap. En, houd er rekening mee, dat het mobiele bereik op de berg ook niet overal goed is.

Verder is het handig om te weten, dat er op maandagochtend markt is in Bedoin. I.v.m. de enorme drukte op de Franse lokale markten in het hoogseizoen, kan parkeren dan een heuse ramp zijn. Parkeren kan net buiten het centum van Bedoin op de grote parkeerplaatsen die middels bordjes her en der duidelijk staan aangegeven.

De fotografen van de Mont Ventoux
Onderweg naar de top van de Mont Ventoux (vanaf Chalet Reynard), kom je (bij mooi weer) de vele fotografen tegen die je tijdens je uitdaging op de foto zetten. Ze stoppen je bij het passeren snel hun visitekaartje in je zak / hand, in de hoop dat je hun gemaakte foto gaat kopen. Wil je een mooie foto van jezelf tijdens deze klim, dan is dit natuurlijk perfect. Houd er wel rekening mee dat de prijzen van de foto's, zeker bij een digitaal bestand, hoog zijn (€16 tot €23 per stuk). Tijdens mijn beklimmingen stonden er maar liefst 4 fotografen langs de weg. Op hun websites kun je handig, op datum en tijd, je gemaakte foto terugvinden. Ben je het kaartje kwijt? Dit zijn hun websites: http://www.griffephotos.com/, http://www.ventoux1912.fr/, http://www.sport-photo.fr/, http://www.photoventoux.com/ 

Praktische informatie:
Heb je pech met je MTB, dan kun je midden in Bedoin terecht bij deze fietsspeciaalzaak: http://www.bedoin-location.fr/en/presentation.htm Naast verkoop van fietsen en onderdelen, verhuren ze ook fietsen en kunnen ze reparaties aan je MTB verrichten.

Alle uitgebreidere informatie, foto's, video's etc. over de twee door mij gereden Mountainbike routes naar de top van de Mont Ventoux, vind je in onderstaande artikelen. Heb je nog vragen of heb je 1 van de routes zelf gereden, neem dan contact met mij op!